లంకా సూర్యనారాయణ కేవలం పుస్తకాలను చదివే వ్యక్తి కాదు, వాటిని ఆరాధించే మహనీయుడు. ఆయన జీవితమంతా గ్రంథాలయాన్ని ఒక దేవాలయంగా భావించి, జ్ఞాన సేవను ఒక యజ్ఞంలా నిర్వహించారు. వేలాది కాదు, ఏకంగా రెండు లక్షల ముప్పై ఐదు వేలకు పైగా పుస్తకాలను సేకరించడం ఒక సాధారణమైన వ్యాపకం కాదు, అది ఒక నిశ్శబ్ద తపస్సు. అక్షరాల పట్ల ఆయనకున్న అచంచలమైన భక్తికి నిదర్శనం. ప్రతి పుస్తకంపై ఆయన చూపిన అపారమైన ప్రేమ, దానిని ఎంతో శ్రద్ధగా సంరక్షించే తీరు ఒక జ్ఞాన యోగి అచంచలమైన నిబద్ధతను తెలియజేస్తాయి. పుస్తకాలు కేవలం సమాచారాన్ని నిక్షిప్తం చేసిన వస్తువులు కావు, అవి తరాల జ్ఞానాన్ని, సంస్కృతిని మోసుకెళ్లే వాహనాలు అని ఆయన విశ్వసించారు.
అన్నమయ్య ఆధ్యాత్మిక గ్రంథాలయం: గుంటూరు నగరంలోని బృందావన్ కాలనీలో ఆయన స్వయంగా స్థాపించిన ‘అన్నమయ్య ఆధ్యాత్మిక గ్రంథాలయం’ ఒక వ్యక్తి నిష్కల్మషమైన తపస్సు ఫలితంగా ఆవిర్భవించిన జ్ఞానాన్ని ప్రవహింపజేసే పవిత్ర స్థలం. ఎటువంటి ప్రభుత్వ ఆర్థిక సహాయం లేకుండా, కేవలం తన స్వంత కష్టార్జితంతో, కుటుంబ సభ్యుల నిస్వార్థమైన మద్దతుతో వేలాది కాదు, లక్షకుపైగా విజ్ఞానాన్ని నిక్షిప్తం చేసుకున్న పుస్తకాలను సేకరించడమే కాకుండా, దాదాపు నాలుగు లక్షల విలువైన కాగితపు కత్తిరింపులు, ఇతర ముద్రిత సామగ్రిని కూడా సేకరించి, వాటిని అత్యంత శ్రద్ధగా వర్గీకరించి, జ్ఞానాభిలాషులైన ప్రజలందరికీ ఉచితంగా అందుబాటులోకి తీసుకురావడం, నిస్వార్థ సేవా భావం కలిగిన హృదయానికి అద్దం పడుతుంది. ఇక్కడ భగవద్గీతపై 800 అనువాదాలు, వ్యాఖ్యానాలు, రామాయణంపై 1,400 అనువాదాలు, వ్యాఖ్యానాలు, రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ రచించిన గీతాంజలి 99 అనువాదాలు, ప్రఖ్యాత సాహిత్య కళాఖండం ‘వేర్ ద మైండ్ ఈజ్ వితౌట్ ఫియర్’ వంటి అరుదైన సంపద కూడా ఉంది. అంతేకాకుండా, దాదాపు 3,000 పెయింటింగ్‌లు, సంగీతంపై సాహిత్య రచనలు, భారతదేశం, ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు చెందిన 50 రకాల అరుదైన పాత పత్రికలు కూడా ఇక్కడ చూడవచ్చు.
అమెరికాలోని అక్కినేని ఫౌండేషన్ వారు లంకా సూర్యనారాయణకు అందించిన ‘సేవారత్న’ పురస్కారం ఆయన నిస్వార్థమైన సేవా నిరతిని గుర్తించిన ఒక లౌకికమైన గౌరవం మాత్రమే. అయితే, ఆయనను నిజంగా గౌరవించేది ఈ పురస్కారాలు కావు. లంకా సూర్యనారాయణ పుస్తకాల అనంతమైన ప్రపంచంలో ఒక చక్రవర్తిగా వెలుగొందారు. గుంటూరు నగరంలో ఉన్న ప్రతి జ్ఞానాభిలాషి, విద్యార్థి, పరిశోధకుడు ఆయన గ్రంథాలయానికి అడుగుపెట్టినప్పుడు, ఒక్కో పుస్తకంలో ఆయన హృదయ స్పందనను, ఆయన జ్ఞాన శ్వాసను అనుభవిస్తారు. ఈ గ్రంథాలయంలో 4,000 నిఘంటువులు, విజ్ఞాన సర్వస్వాలు, 6,000 స్వీయ చరిత్రలు, 200 ఉపనిషత్తులు, కుటుంబరావు, శ్రీశ్రీ, ముప్పాళ్ల రంగనాయకమ్మ, సూర్యదేవర సంజీవ దేవ్, నార్ల వెంకటేశ్వర రావు, విశ్వనాథ సత్యనారాయణ, దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి వంటి ప్రముఖ తెలుగు రచయితల సంపూర్ణ రచనలు కొలువై ఉన్నాయి. ఈ కుటుంబం ఒక నిజమైన ‘గ్రంథ బృందం’ గా మారి, జ్ఞాన సేవను ఒక సామూహిక బాధ్యతగా స్వీకరించింది.
తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం వారి సహకారంతో 2012వ సంవత్సరంలో అధికారికంగా స్థాపించబడిన ఈ విజ్ఞాన మందిరం నేటికీ అనేక మంది జ్ఞానాభిలాషులకు ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానాన్ని, అనేక పాఠశాలలకు, వివిధ ఇతర గ్రంథాలయాలకు కూడా నిరంతరం పుస్తకాలను విరాళంగా ఇస్తున్నారు. లంకా సూర్యనారాయణ కేవలం అరుదైన పుస్తకాలను సేకరించి వాటిని భద్రపరచడమే కాకుండా, ఆ జ్ఞానాన్ని అన్వేషించే వారికి కూడా తన వంతు సహాయం అందించేవారు. ఒక ప్రత్యేకమైన పుస్తకం కోసం గ్రంథాలయానికి వచ్చిన ప్రతి వ్యక్తికీ ఆయన స్వయంగా తలవంచి సహాయం చేయడం, అవసరమైన వారికి భోజనం పంపించడం, ఆప్యాయంగా టిఫిన్ బాక్సులు పంపించి వారిని ఆదరించడం ఆయన విశాలమైన హృదయానికి ఒక స్పష్టమైన నిదర్శనం. జ్ఞానాన్ని నిస్వార్థంగా పంచడమే ఆయన అంతిమ ధ్యేయం. ‘ఆయన గ్రంథాలయంలో 50 ఏళ్ల నాటి టైమ్స్ మ్యాగజైన్ వంటి అరుదైన పత్రికలు కూడా ఉన్నాయి, వాటిని ఆయన ఎంతో గర్వంగా చూపిస్తారు.
పొత్తూరి వెంకటేశ్వర రావు, వాక్ రంగారావు, సి. సుబ్బారావు, మేడసాని మోహన్, గోళ్లపూడి మారుతీరావు, తనికెళ్ల భరణి, రిటైర్డ్ జస్టిస్ జాస్తి చలమేశ్వర్, ఎన్.వి. రమణ వంటి ప్రముఖులు ఈ గ్రంథాలయాన్ని సందర్శించి ఆయన కృషిని కొనియాడారు. లంకా సూర్యనారాయణ జీవితం ఒక తరగని సందేశం. పుస్తకాలు కేవలం కాగితపు పుటలు కావు, అవి జ్ఞానాన్ని మోసుకెళ్లే శక్తివంతమైన వాహనాలు, అవి సమాజాన్ని ఉన్నతమైన శిఖరాలకు తీసుకువెళ్లే అపారమైన శక్తిని కలిగి ఉంటాయి అని తన నిస్వార్థమైన జీవితం ద్వారా నిరూపించారు. ఆయన సృష్టించిన ఈ అపురూపమైన జ్ఞాన సంపద ఎల్లకాలం జ్ఞానాభిలాషులైన ప్రజలకు ఒక వెలుగు దివ్వెలా మార్గదర్శకంగా నిలుస్తుంది. చిన్నతనంలో మేనమామ ద్వారా పరిచయమైన శరత్ చంద్ర ఛటోపాధ్యాయ నవలలు ఆయనను పుస్తకాల ప్రపంచానికి బానిసను చేశాయి.
డా. రవి కుమార్ చేగొని
(ప్రధాన కార్యదర్శి, తెలంగాణ గ్రంథాలయ సంఘం, హైదరాబాదు)